Εκλογές : Το σενάριο είναι λάθος

Του Νίκου Λακόπουλου

Φαινομενικά οι εξελίξεις στα Σκόπια θα κρίνουν το χρόνο εκλογών στην Ελλάδα, πιθανόν και το αποτέλεσμα, αν και ο Αλέξης Τσίπρας ήταν σαφής στις πρόσφατες δηλώσεις του. Η κυβέρνηση θα επιβιώσει, αλλά δεν ξέρει αν θα γίνει το ίδιο με τον συνασπισμό- τη συμμαχία του με τον Πάνο Καμμένο- που έσπευσε να …ακυρώσει το δημοψήφισμα της γείτονος χώρας παρουσιάζοντας ένα οικτρό πολιτικό θέαμα.

Μια κυβέρνηση με “καυγαδάκια”, όπως είπε ο Νίκος Κοτζιάς, που θα φέρει μια συμφωνία στη Βουλή, θα την ψηφίσει μαζί με άλλα κόμματα και βουλευτές της αντιπολίτευσης και θα συνεχίσει σα να μη τρέχει τίποτα για να ολοκληρώσει την τετραετία, όπως λέει.

Αν οι Ανεξάρτητοι Έλληνες αποχωρήσουν από την κυβέρνηση για να πάμε σε εκλογές πριν ψηφιστεί η συμφωνία είναι πολύ πιθανόν να μην αποχωρήσουν όλοι. Η συζήτηση στη Βουλή θα φέρει προβλήματα όχι στην κυβέρνηση, αλλά την αντιπολίτευση και τα κόμματα που θα δυσκολευθούν να επιβάλλουν την γραμμή σε όλους τους βουλευτές τους.

Πρακτικά η κυβέρνηση θα μπορεί να πέσει με πρόταση μομφής, μάλλον πριν την συζήτηση, αλλά η πρόταση αυτή θα πρέπει να εξασφαλίσει 151 ψήφους πράγμα που δεν μπορεί να συμβεί. Άρα ο μόνος τρόπος να οδηγήσει το Μακεδονικό σε εκλογές είναι να το αποφασίσει η ίδια η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός είπε καθαρά πως δεν θα το κάνει. Αν θέλει ο Καμμένος να φύγει, ας φύγει.

Ο Νίκος Κοτζιάς το έκανε πιο σαφές: «Ακούω το σενάριο ότι οι ΑΝΕΛ θα πάνε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να πέσει η κυβέρνηση. Οι κυβερνήσεις δεν πέφτουν έτσι, αλλά με ψηφοφορία. Όποιος θέλει ας φέρει πρόταση στη Βουλή και τότε θα ανακαλύψουμε τα μυστικά της Βουλής και τους πραγματικούς συσχετισμούς».

Αν το ζήσουμε αυτό, όπως προκύπτει από αυτές τις δηλώσεις, η κυβέρνηση και θα περάσει την συμφωνία και θα αναβαπτίσει την εμπιστοσύνη της Βουλής, καθώς ο Πάνος Καμμένος θα φύγει παίρνοντας μαζί του δυο-τρεις βουλευτές. Η υπουργοποίηση της Κατερίνας Παπακώστα, οι δηλώσεις Ζουράρι ότι δεν θα ρίξει την κυβέρνηση, οι δηλώσεις του Θανάση Παπαχριστόπουλου ότι η συμφωνία είναι “ό,τι τι καλύτερο θα μπορούσε να επιτύχει η χώρα και ότι θα την υπερψηφίσει δείχνουν πως αν θα δοκιμάσει κάτι η Συμφωνία αυτό είναι η συνοχή των ΑΝΕΛ και άλλων κομμάτων και όχι της κυβέρνησης που ετοιμάζεται για εκλογές, αλλά για δημοτικές εκλογές και ευρωεκλογές.

Ο βουλευτής του Ποταμιού Σπύρος Δανέλλης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ο ίδιος να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση εφόσον αυτή την χρειαστεί, αλλά όπως θα πει οαναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος «ακόμη και αν φύγουν οι ΑΝΕΛ, η δεδηλωμένη δεν χάνεται μέχρις ότου υπερψηφιστεί μια πρόταση δυσπιστίας».

Ο Αλέξης Τσίπρας προφανώς βλέπει τον Μάιο, αλλά είναι πολύ πιθανό να δει πρώτα τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών και των ευρωεκλογών και μετά να αποφασίσει το χρόνο των βουλευτικών εκλογών- που τελικά όπως είπε ο Νίκος Βούτσης, μπορεί να πάνε δυο-τρεις μήνες νωρίτερα.

Το θέμα των συντάξεων που έθεσε μαζί με το Μακεδονικό η αντιπολίτευση ως θέμα και λόγο εκλογών η κυβέρνηση φαίνεται να το κερδίζει και οι εξελίξεις στην Υπόθεση Novartis μαζί με τη συνταγματική αναθεώρηση -όταν αυτή συζητηθεί- θα δοκιμάσουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης κι όχι την κυβέρνηση που φαίνεται να ορίζει αυτή τους όρους του παιχνιδιού.

Ο Αλέξης Τσίπρας όταν έφερε την απλή αναλογική είχε αποφασίσει ήδη πως οι επόμενες κυβερνήσεις θα είναι κυβερνήσεις συνασπισμού. Το θέμα είναι ανάμεσα σε ποια κόμματα και οι  διεργασίες σε κόμματα όπως το Ποτάμι, η Ένωση Κεντρώων, οι ΑΝΕΛ, το Κινάλ και φυσικά η Νέα Δημοκρατία μαζί με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων φαίνεται ότι μας οδηγούν σε νέο πολιτικό σκηνικό. Δεν ξέρουμε πόσα κόμματα θα πάνε στις εκλογές και ποια θα βγουν σώα και αβλαβή από αυτές.

Ένας ψηφοφόρος που θα πάει να ψηφίσει ένα κόμμα που φαίνεται ότι δεν θα μπει τελικά στη Βουλή θα προτιμήσει κάτι άλλο με αποτέλεσμα να συμβεί στις εκλογές ή πριν από αυτές αυτό που θα συμβεί μετά: το σενάριο που θέλει τη Νέα Δημοκρατία να κυβερνά μαζί με το Κινάλ προϋποθέτει να υπάρχει το κόμμα αυτό- και να είναι κιόλας ο ρυθμιστής- αλλά η φορά των πραγμάτων δείχνει πως αυτό που συζητείται στο παρασκήνιο στο πλαίσιο ενός νέου δικομματισμού είναι ποιοι βουλευτές θα συνεργασθούν με τον νέο ΣΥΡΙΖΑ και ποιοι με τη Νέα Δημοκρατία.

Μέσα σε όλα αυτά ήρθε και ο καφές της Μαρίας Σπυράκη να δείξει πως εκεί καθώς πήγαινε να τον αγοράσει χάθηκε η αξιοπιστία του Κυριάκου Μητσοτάκη, αποκαλύφθηκε η πονηρή διπλωματία του και υποψία πως όσο πλησιάζει στις εκλογές ο επίδοξος πρωθυπουργός θα εκτίθεται και θα χάνει όλο και περισσότερο αποτυγχάνοντας όχι μόνο να ενώσει την δεξιά πολυκατοικία, αλλά πολύ περισσότερο να πείσει αυτούς που δίνουν την εξουσία στην Ελλάδα σε μια κυβέρνηση. Ένα στρώμα ψηφοφόρων 15-20% που κινείται κυρίως στην Κεντροαριστερά, αποφασίζει την τελευταία στιγμή και πάει με τον νικητή, που το ίδιο έχει ορίσει.

Φαινομενικά βέβαια ο Μητσοτάκης προηγείται έχει εξασφαλίσει κιόλας αυτοδυναμία- χάρη στο εκλογικό σύστημα του μπόνους- και σε κάθε περίπτωση θα συγκυβερνήσει με το Κινάλ που θα δει τα ποσοστά που θα πάρει και θα αποφασίσει τι θα κάνει: το τελευταίο σενάριο προβλέπει μάλιστα και συγκυβέρνηση με τη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ- του οποίου επιδιώκει την “στρατηγική ήττα”.

Η αλήθεια είναι διαφορετική από που θέλει την επιστροφή ΠΑΣΟΚ- Νέας Δημοκρατίας, όπως παλιά, πριν έρθει η “κατάρα” του ΣΥΡΙΖΑ. Αν οι δημοσκοπήσεις λένε κάτι- αδυνατώντας βέβαια να κάνουν προβλέψεις- είναι ένα ρευστό πολιτικό σκηνικό με έντονες διεργασίες μέσα στα κόμματα και τάση εξαφάνισης των ενδιάμεσων κομμάτων σε μια μετωπική σύγκρουση που άρχισε, αλλά δεν τέλειωσε το 2015.

Πολύ σύντομα η Νέα Δημοκρατία -καθώς ψάχνει να βρει το σωστό σήμα της- θα πρέπει να βρει το νέο της πρόσωπο κι ο νέος ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να απαντήσει στο πρόβλημα της αναντιστοιχίας του κόμματος με το εκλογικό του σώμα. Σ΄αυτή την πορεία που περνάει από απανωτές εκλογές δεν υπάρχει το “τέλος” του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ονειρεύονται πολλοί, αλλά η επανίδρυσή του.

Τα κόμματα στην Ελλάδα πολύ γρήγορα έρχονται και παρέρχονται, αλλά οι παρατάξεις μένουν και αναζητούν νέα πολιτικά σχήματα, ηγέτες, πολιτικό λόγο. Όσοι έβλεπαν πριν δέκα χρόνια δυο κόμματα να εναλλάσσονται στην εξουσία μάλλον δεν πίστευαν ότι ένα κόμμα του 48% θα έφτανε στο ποσοστό του 4%.

Όσοι πιστεύουν σήμερα ότι τον Μάιο θα έχουμε εκλογές από τις οποίες θα εκλεγεί ο Μητσοτάκης -και θα σχηματίσει κυβέρνηση με τον Βορίδη και τον Γεωργιάδη- πιθανόν και με την Φώφη Γεννηματά θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να μη συμβεί αυτό, αλλά κάτι άλλο -που μπορεί να μοιάζει και αδιανόητο σήμερα.

Το βέβαιο είναι πως αν η μνημονιακή Ελλάδα έζησε έναν πολιτικό σεισμό, η μεταμνημονιακή, ίσως αθόρυβα, ίσως με πάταγο, θα ζήσει ένα πολιτικό σκηνικό- που μάλλον δεν εξαρτάται από το αν θα πάει ο Αμυράς ή η Διαμαντοπούλου στη Νέα Δημοκρατία.

Μάλλον τα κόμματα στην Ελλάδα πεθαίνουν και μένουν άταφα για καιρό, είναι προσανατολισμένα στο παρελθόν και φοβούνται το μέλλον που εκκρεμεί και θάρθει νωρίτερα από ότι αναμένεται για να διαψεύσει όχι μόνο τους δημοσκόπους. Από αυτή την άποψη οι επόμενες εκλογές θάχουν ενδιαφέρον: πολλοί θα ανακαλύψουν ότι “όχι μόνο δεν τους προορίζουν για προέδρους”- αλλά όπως λέει ο Μπρεχτ- “πρέπει να αλλάξουν συμπεριφορά αν θέλουν να τους ανέχονται στην κουζίνα”.