Του Νίκου Λακόπουλου
Τα τελευταία νέα, μαζί με την προσαγωγή ενός μητροπολίτη στην αστυνομία γιατί έκανε λειτουργία, είναι πως η κυβέρνηση -πριν ακόμα δει τις οικονομικές συνέπειες των μέτρων της – σχεδιάζει την πλήρη παύση κάθε οικονομικής δραστηριότητας.
Θα μείνουν ανοιχτά φαρμακεία, σούπερ μάρκετ, κρεοπωλεία και θα διακοπούν οι μετακινήσεις με γενική απαγόρευση κυκλοφορίας. Θα κυκλοφορούν ελεύθερα, με ειδικό δελτίο, μόνο το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, οι ένστολοι, και όσοι άλλοι κρίνεται ότι εργάζονται σε τομείς που η λειτουργία τους δεν μπορεί να ανασταλεί.
Όποιος δεν μπορεί να δικαιολογήσει την παρουσία του στον δρόμο θα συλλαμβάνεται, ο στρατός θα βγει στους δρόμους και η πώληση βενζίνης από τα πρατήρια υγρών καυσίμων θα γίνεται με κουπόνια. Το σενάριο αυτό -επιστημονικής φαντασίας- είναι πάνω στο τραπέζι όπως επιβεβαίωσε ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και είναι θέμα ημερών να αποφασιστεί -ανάλογα με την πειθαρχία των πολιτών στα υπάρχοντα μέτρα.
Τι σημαίνει αυτό για την ελληνική οικονομία δεν το είπε ο υφυπουργός. Ούτε μπορεί απαντήσει σ΄αυτό ένας λοιμωξιολόγος. Αλλά μοιάζει με την μετακίνηση του ιού από τους ασθενείς στην οικονομία με απρόβλεπτες συνέπειες και νεκρούς και ασθενείς που δεν θα οφείλονται στον ιό, αλλά στα μέτρα για τον ιό.
Η κυβέρνηση που θεωρεί πως 400 ευρώ είναι πολλά για να ζήσεις στο σπίτι για ένα μήνα με τα μέτρα για τις επιχειρήσεις που θίγονται και τους εργαζόμενους σ΄αυτές αγνοεί την πλειοψηφία του πληθυσμού που θα θιγεί από το lock down που αν μπορεί να το αντέξει για είκοσι μέρες ή ένα μήνα δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι θα συμβεί αν διαρκέσει παραπάνω.
Ήδη έχουν αυξηθεί οι επισκέψεις σε ψυχιάτρους, οι ασθενείς που αναβάλλονται τα χειρουργεία τους κινδυνεύουν, οι απολύσεις είναι δεκάδες χιλιάδες και σύντομα μαζί με αυτοκτονίες θα ακούμε στα δελτία ειδήσεων μαζί με τα κρούσματα και τους νεκρούς από ιό πόσες μεγάλες και μικρές βιομηχανίες έκλεισαν.
Για τις μικρές επιχειρήσεις δεν θα γίνεται λόγος γιατί θα είναι εκατοντάδες χιλιάδες, τα νοσοκομεία θα γεμίσουν ασθενείς από άλλες ασθένειες -αλλά δεν θα χωράνε και όπως είπε μακάβρια ο Πρωθυπουργός στο διάγγελμά του -για την Ιταλία- δεν θα φτάνουν τα φέρετρα.
Σ΄αυτό τον πόλεμο -όπως τον χαρακτήρισε- μετράνε οι νεκροί από τον ιό και η κυβέρνηση σκέφτεται τις επιχειρήσεις που θα θιγούν από τα μέτρα και τους εργαζόμενους αλλά δεν ασχολείται καθόλου με τους ήδη απομονωμένους κι αβοήθητους ανθρώπους, τους ανέργους και περισσότερο τους αδήλωτους ανθρώπους της μαύρης οικονομίας, τους μετανάστες και βέβαια αυτούς που δεν μπορούν να μείνουν σπίτι γιατί δεν έχουν ή σύντομα δεν θα έχουν σπίτι.
«Σήμερα κάνουμε κάτι που δεν έχει συμβεί ξανά στο παρελθόν, βάζουμε σε εφαρμογή το πιο ευέλικτο σύστημα κρατικής ενίσχυσης για να βοηθήσουμε πολίτες και επιχειρήσεις. Σήμερα ενεργοποιούμε τη χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων, επιτρέποντας σε κυβερνήσεις να βάλουν χρήμα στην οικονομία».
Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν είναι σαφής. Οι κυβερνήσεις, τα κράτη πρέπει να ρίξουν χρήμα στην αγορά κι ό,τι σωθεί σώθηκε. Η ελληνική κυβέρνηση μάλλον δεν έχει αντιληφθεί τι πρόκειται να γίνει κι ανακοίνωσε μέτρα που είναι σύμφωνα με την ιδεολογία της -αν και την αναγκάζουν να υιοθετήσει το δημόσιο σύστημα υγείας το οποίο ως κρατικό δεν συμβαδίζει με τις θεωρίες για “λιγότερο κράτος”.
Οι απορημένες και λίγο ανήσυχες γάτες στα στενά των Αθηνών έχουν αυτές τις μέρες ένα ερώτημα: τι συμβαίνει στην παγκόσμια οικονομία; Πιθανότατα η είδηση να είναι πως η γερμανική κυβέρνηση σχεδιάζει να κρατικοποιήσει ιδιωτικές επιχειρήσεις, την ώρα που ο Μακρόν ανακαλύπτει ότι ορισμένοι τομείς που είναι κοινωνικά αγαθά θα πρέπει να είναι κρατικά.
Θα είναι μερική κρατικοποίηση καθώς η Γερμανία θέλει να αποτρέψει την αγορά γερμανικών επιχειρήσεων από ξένους. Δεν πρόκειται ακριβώς για …σοσιαλισμό, αν και όλα δείχνουν πως πάνω που πέθανε η σοσιαλδημοκρατία θα γίνουν όλοι σοσιαλδημοκράτες- έστω για όσο κρατάει η κρίση.
Στο μεταξύ ο Έλληνας πρωθυπουργός μας προτρέπει να μείνουμε σπίτια μας και να ακούσουμε μουσική ή να βγούμε για ένα τρεξιματάκι ή για ένα περπάτημα μόνοι μας. Ο υπουργός Ανάπτυξης ετοιμάζει για αργότερα ένα “σοκ ρευστότητας” στην αγορά και ο υπουργός Οικονομικών θα είναι ευτυχής με μηδενική ανάπτυξη. Η κατάρρευση της οικονομίας πλησιάζει και η κατάρρευση της κοινωνίας μάλλον δεν μπορεί να μετρηθεί με οικονομικούς δείκτες.
Η καραντίνα και η Οικονομία
Η Goldman Sachs σε μια επείγουσα τηλεδιάσκεψη με πελάτες και εταιρείες συμπέρανε πως το 50% των Αμερικανών θα έρθει σε επαφή με τον ιό -150 εκατ.- και τρία εκατομμύρια θα πεθάνουν, αλλά δεν είναι πολλά: όσα πεθαίνουν στις ΗΠΑ από γήρας και ασθένειες.
Η καραντίνα είναι πιθανόν να είναι αναποτελεσματική και να έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές οικονομικές ζημίες. Αλλά δεν υπάρχει συστημικός κίνδυνος. Οι κυβερνήσεις παρεμβαίνουν στις αγορές για να τις σταθεροποιήσουν και ο ιδιωτικός τραπεζικός τομέας είναι πολύ καλά κεφαλαιοποιημένος. Η κατάσταση μοιάζει περισσότερο με την 11η Σεπτεμβρίου από ό,τι με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Η καραντίνα θα επιβραδύνει τον ρυθμό μετάδοσης, δίνοντας στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης περισσότερο χρόνο για να αντιμετωπίσει το φορτίο που θα δεχθεί, αλλά θα επιταχύνει τον θάνατο των επιχειρήσεων με συνέπειες σε ανθρώπινες ζωές -όταν -για τον καθηγητή Γ. Ιωαννίδη -ποσοστό θνητότητας της τάξης του 0,05% είναι χαμηλότερο από την εποχική γρίπη.
“Εάν αυτό είναι πραγματικό ποσοστό, το lock-down σε όλο τον κόσμο, με ενδεχομένως τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες μπορεί να είναι εντελώς παράλογο. Είναι σαν ένας ελέφαντας να δέχεται επίθεση από μια γάτα. Στην απόγνωση του προσπαθώντας να αποφύγει τη γάτα, ο ελέφαντας πηδάει από ένα βράχο και πεθαίνει”.
“Ωστόσο, εάν η πίεση στο σύστημα υγείας ξεπεράσει τα όριά του, η πλειοψηφία των επιπλέον θανάτων μπορεί να μην οφείλεται σε κοροναϊό, αλλά σε άλλες κοινές ασθένειες και καταστάσεις όπως καρδιακές προσβολές, εγκεφαλικά επεισόδια, τραύμα, αιμορραγία και άλλα παρόμοια που δεν θα αντιμετωπίζονται επαρκώς”.
Η ψυχρή αποτίμηση της λογικής πως το 60-70% των ανθρώπων θα νοσήσει και το 1% θα πεθάνει οδηγεί σε 40 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως, επίπτωση όμοια -κατά τον κ. Ιωαννίδη- την πανδημία γρίπης του 1918. “Κάποιος μπορεί μόνο να ελπίζει ότι, όπως και το 1918, η ζωή θα συνεχιστεί. Αντίθετα, με το lock-down για μήνες, αν όχι έτη, η ζωή σταματάει σε μεγάλο βαθμό, οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες είναι εντελώς άγνωστες και μπορεί να διακυβευθούν τελικά δισεκατομμύρια, και όχι μόνο εκατομμύρια, ζωές”.
Η πολιτική διαχείριση του θανάτου
Η πολιτική διαχείριση του φόβου του θανάτου επιβάλλει έναν πανικό και την ένταση πως είμαστε μελλοθάνατοι -και είμαστε εμείς υπεύθυνοι γι΄αυτό. Μέτρα που ούτε μια δικτατορία δεν θα τολμούσε και βέβαια έναν σωτήρα που για να σώσει ζωές αψηφά το πολιτικό κόστος -ενώ συμβαίνει το αντίθετο: η διόγκωση του κινδύνου, η τρομοκρατία του πληθυσμού γίνεται με βάση την ψηφοθηρία σε ένα επικοινωνιακό σκηνικό όπου ο τρομοκρατημένος γαντζώνεται από τον σωτήρα του -και εν προκειμένω τον γιατρό του.
Κάτι δεν πάει καλά σ΄αυτή την έτσι κι αλλιώς τραγική ιστορία όπου ο καλός και ο κακός μπερδεύονται και ο θάνατος χρησιμοποιείται τόσο ανοιχτά για πολιτικούς λόγους.
Αν και κατά κάποιο τρόπο μας υπόσχονται σχεδόν την αθανασία -αν είμαστε πειθαρχημένοι στο τέλος του παιχνιδιού οι νεκροί μπορεί να είναι περισσότεροι από ό,τι από τον ιό από άλλες αιτίες, η οικονομία κατεστραμμένη, η κοινωνία σε άλλη φάση, έτοιμη να αποδεχθεί τα πάντα και κάθε έλεγχο με την συναίνεσή της.
Προφανώς δεν υπάρχει κάποια συνωμοσία, δεν πληρώνουμε τις αμαρτίες μας, ούτε φταίει -πάλι ο καπιταλισμός. Φυσικά πρέπει να πειθαρχήσουμε στις ιατρικές οδηγίες για απομόνωση. Αλλά θα πρέπει να ξέρουμε πως όταν για πρώτη φορά τόσο μαζικά η εξουσία εμφανίζεται ως γιατρός και όπως έχει ειπωθεί η δημοκρατία όπως την ξέραμε κάπου εδώ τελειώνει. Και μην διανοηθείτε, αφού σας σώσαμε τη ζωή, να έχετε διεκδικήσεις ή να περιμένετε ανάπτυξη.
Βγαίνοντας από το σπίτι σε λίγες βδομάδες, μήνες -κανείς δεν ξέρει- ο κόσμος που θα βρούμε γύρω μας θα είναι ένας άλλος κόσμος. Μαζί με μάσκες και γάντια -που δεν ωφελούν όσους τα φοράνε και στον ύπνο τους- στη μαζική ψύχωση που σε λίγο θα γίνει υστερία ο Μεγάλος Γιατρός θα μοιράσει και οικονομικά και πολιτικά μέτρα μαζί με οδηγίες για το πώς πρέπει να ζούμε από δω και πέρα.
Χοῦς εἶ καί εἰς χοῦν ἀπελεύσει…
