Του Γιαννάκη Λ.Ομήρου
Είναι τουλάχιστον παράδοξη και ως εκ τούτου ακατανόητη, η προσπάθεια κάποιων να αντιμετωπίζουν με επιφύλαξη έως και με άρνηση, την πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας για πιο ενεργό εμπλοκή της Ε.Ε στις διεργασίες για λύση του Κυπριακού.
Ασφαλώς το Κυπριακό είναι διεθνές πρόβλημα, ως πρόβλημα εισβολής και κατοχής μιας χώρας, της Τουρκίας, στην ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία, κράτος – μέλος του ΟΗΕ. Είναι ωστόσο και Ευρωπαϊκό πρόβλημα αφού η Κύπρος είναι μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας. Συνεπώς η επικουρική συνδρομή της Ε.Ε στις βασικές πρωτοβουλίες και προσπάθειες του ΟΗΕ για λύση του Κυπριακού είναι απολύτως αναγκαία. Κι’ αυτό γιατί η όποια λύση θα πρέπει να είναι συμβατή με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Με τον Ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό. Λύση που θα αντιμάχεται κανόνες Δικαίου, όπως αυτοί ισχύουν και εφαρμόζονται στις χώρες – μέλη της Ε.Ε, θα καθιστά μη δυνατή την λειτουργία της Κύπρου στους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς.
Στόχος της πιο ενεργού εμπλοκής της Ε.Ε, με διορισμό ειδικού απεσταλμένου για να εποπτεύει στην τήρηση των Ευρωπαϊκών κανόνων Δικαίου στην όποια λύση του Κυπριακού, δεν είναι η υποκατάσταση του πρωταγωνιστικού ρόλου του ΟΗΕ. Αντίθετα η υποβοήθηση του Διεθνούς Οργανισμού και του Γ.Γ στην αποτελεσματική και τελεσφόρο άσκηση του ρόλου του.
Οι επιφυλάξεις, αντιδράσεις ορισμένων στην πρωτοβουλία – προσπάθεια της πιο πάνω ανάμιξης της Ε.Ε στις διαδικασίες – διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για λύση του Κυπριακού, στερούνται λογικής και πολιτικής θεμελίωσης.
Αντίθετα, ομόθυμη και συλλογική θα πρέπει να είναι η προσπάθεια για διορισμό μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής πολιτικής προσωπικότητας – ενός πρώην Πρωθυπουργού ή πρώην Υπουργού Εξωτερικών -και όχι τεχνοκράτη, ως ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό, υψηλού κύρους και εγνωσμένης αντικειμενικότητας και αμεροληψίας.
Θα πρόσθετα περαιτέρω, ότι επιβάλλεται και η ανάληψη πρωτοβουλίας, ύστερα από κατάλληλη προετοιμασία, για υιοθέτηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δέσμης βασικών αρχών λύσης του Κυπριακού, προκειμένου η λύση να είναι συμβατή με την ιδιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτους – μέλους της Ε.Ε.
Χρήσιμο είναι να υπενθυμίσουμε ότι κύριο επιχείρημα όλων των πολιτικών δυνάμεων της Κύπρου, προ της ένταξης στην Ε.Ε, ήταν ότι η Ευρωπαϊκή μας ενσωμάτωση θα λειτουργούσε ως καταλύτης για τη λύση του Κυπριακού. Στη βάση της ανάλυσης ότι, αφού η Τουρκία επιδιώκει την ένταξη της στην Ε.Ε ή έστω την εξομάλυνση των σχέσεων της και μια Ειδική Εταιρική σχέση, θα μπορούσε να διασυνδεθεί μια τέτοια εξέλιξη με μια θετική της στάση στη λύση του Κυπριακού.
Έχουν περάσει 19 χρόνια από την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε και αυτή η διασύνδεση δεν έχει επιτευχθεί. Και ενώ για μια χώρα, όπως η Ουκρανία, ορθά επιδεικνύεται σθεναρή στάση έναντι της αδικοπραγούσας Ρωσικής Ομοσπονδίας, το ίδιο δεν συμβαίνει με την κατοχική Τουρκία. Παρά το γεγονός ότι η Κύπρος είναι χώρα μέλος της Ε.Ε ενώ η Ουκρανία όχι. Αυτή η χρονική συγκυρία είναι κατάλληλη για ανάπτυξη πρωτοβουλίας για πιο ενεργό – επικουρική συνδρομή της Ένωσης στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού. Με το ισχυρό επιχείρημα ότι δεν νοείται μια ευρωπαϊκή πολιτική «δύο μέτρων και δύο σταθμών» για δύο ομοειδή προβλήματα.
Ανεξάρτητα αν η πρωτοβουλία πιο έντονης ανάμιξης της Ε.Ε θα έχει την προσδοκώμενη επιτυχία, το καθήκον όλων είναι με συλλογικότητα και ομοθυμία να στηριχθεί η προσπάθεια. Που αναμφίβολα, αν ευοδωθεί, θα βοηθήσει στην διάρρηξη του σημερινού αδιεξόδου, με κάμψη της άτεγκτης αδιαλλαξίας της Τουρκίας.
Σημ: Προφανώς δεν είναι βέβαιο ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα προχωρήσει σε διορισμό ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό. Είναι όμως βέβαιον ότι σε οποιαδήποτε διαπραγματευτική διαδικασία η Ε.Ε θα είναι παρούσα. Ούτως ή άλλως το Κυπριακό είναι αμετάκλητα και Ευρωπαϊκό πρόβλημα, πέραν του διεθνούς του χαρακτήρα. Αυτή η πραγματικότητα δεν αλλάζει.
Πρώην Προέδρου της Βουλής Των Αντιπροσώπων
