Της Γιούλης Ζητουνιάτη
Το θέμα ανέκυψε ξαφνικά, αλλά απασχόλησε έντονα τους πολιτικούς κύκλους.
Το ΚΙΝΑΛ είναι «νέο» ή «παλιό ΠΑΣΟΚ» ή μήπως έχουν δίκιο κάποιοι «σουρεαλιστές» που λένε ότι δεν υπάρχει;
Κι αν είναι έτσι ποια παράσταση θ’ ανεβάσουν … τους «Εμπόρους της Δόξας» ή το «Απόψε Αυτοσχεδιάζουμε»;
Σ’ όσους προσπάθησαν να χωρέσουν το ΠΑΣΟΚ σε τέτοιες αναλύσεις, αναζητώντας όχημα για τις δικές τους πολιτικές φιλοδοξίες, έχει απαντήσει ήδη ο Ανδρέας Παπανδρέου από τη δεκαετία του ’90.
«…. το ΠΑΣΟΚ δεν κληρονομείται, ούτε τεμαχίζεται» είπε από το βήμα του Συνεδρίου. Αλλά 30 χρόνια μετά, φαίνεται ότι τίποτα δεν είναι σίγουρο και ότι όλα μπορεί να συμβούν.
Την ίδια απάντηση θα έπαιρναν ίσως και σήμερα οι αυτοπροτεινόμενοι «μνηστήρες» για την Προεδρία, που συναγωνίζονται ποιος θα σώσει το ΠΑΣΟΚ από τον εαυτό του. Αποτέλεσμα, μειώνουν τη δυναμικότητα της εκκίνησης και περιορίζουν τις προσδοκίες. «Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι πλέον παντού», όπως έλεγε το παλιό σύνθημα και δεν ξέρουμε αν είναι ακόμη εδώ.
Δεν είναι η πρώτη κρίση που αντιμετωπίζει το ΠΑΣΟΚ. Έχει αντιμετωπίσει και άλλες στο παρελθόν και έχει επιδείξει αντοχή και ευελιξία. Η εμπειρία του αυτή μπορεί σίγουρα να αξιοποιηθεί από τα στελέχη εκείνα που «ξέρουν απέξω τη διαδρομή», όπως θα έλεγε και ο Σαββόπουλος.
Όμως αυτή η κρίση δεν συγκρίνεται με τις άλλες. Ο Κώστας Λαλιώτης στα κείμενά του αναφέρει ότι «όταν χάνεις κάτι δεν μπορείς να το βρεις με έναν παλιό κωδικό. Θα το βρεις με κάτι ριζικά καινούργιο».
Και το ΠΑΣΟΚ έχασε πολλά στα χρόνια της κρίσης. Έχασε το αριστερό προφίλ του με τη συγκυβέρνηση με τη Νέα Δημοκρατία του Σαμαρά και έβαλε την Ελλάδα στο μνημόνιο με συνέπεια να χάσει τα ποσοστά του, που κατρακύλησαν σε πρωτοφανή για το κόμμα χαμηλά επίπεδα.
Για πρώτη φορά βρίσκεται αντιμέτωπο με τη διάλυση. Τα στελέχη του σκορπίστηκαν. Άλλοι υπουργοί της Νέας Δημοκρατίας κι άλλοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Ανδρουλάκης μίλησε για διάσπαση, για γενιά στελεχών που αλληλοεξοντώθηκαν και ζήτησε από τα «ιστορικά στελέχη να πουν αυτό που θέλουν» .
- Μπορεί όμως να αλλάξει ριζικά το ΠΑΣΟΚ;
- Η μετά-Ανδρέα εποχή μπορεί να είναι και εποχή μετά-ΠΑΣΟΚ;
- Ποιο είναι σήμερα το στοίχημα, όπως θα έλεγε και ο Κώστας Λαλιώτης. Ποιο είναι το ζητούμενο, ο ρόλος του ΚΙΝΑΛ, η αφομοίωσή του από το ΠΑΣΟΚ, η απορρόφηση του ΠΑΣΟΚ από το νεόκοπο υποσύνολό του, ή τέλος οι βίοι παράλληλοι τω δύο σχημάτων κάτι σαν το ΚΚΕ-μλ και το ΜΛ-ΚΚΕ;
Το Συνέδριο θα απαντήσει … …
Ο Λαλιώτης πάντως απαντώντας για τα σενάρια συνεργασίας με τη Νέα Δημοκρατία και το «φλέρτ» με το ΣΥΡΙΖΑ που του χρέωναν κατά καιρούς, μίλησε για πολιτική ίσων αποστάσεων (επιστολή στο ΒΗΜΑ 24/2/2019), για «αυτοπροσδιορισμό και αυτόνομο λόγο, αυτοδύναμη στρατηγική και διακριτό πρωταγωνιστικό ρόλο, που δεν θα μετατρέπει το ΠΑΣΟΚ, το ΚΙΝΑΛ και τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ σε δεκανίκι ή ουρά του ενός ή του άλλου μεγάλου κόμματος».
«Μόνο με αυτούς τους καθαρούς στόχους – προσθέτει – μπορούν να ταυτιστούν και να πορευτούν μαζί μας εκατομμύρια πολίτες που έχουν διαχρονικούς δεσμούς με το ΠΑΣΟΚ».
Προσωπικά, διευκρινίζει ότι «η σχέση του με το ΠΑΣΟΚ είναι ιστορικά, πολιτικά και ιδεολογικά αδιατάρακτη, διαχρονικά δεδομένη και αδιαμφισβήτητη».
Σήμερα το ΠΑΣΟΚ με τα χαμηλά πλέον εκλογικά ποσοστά, έχει χάσει τα εχέγγυα για να εκφράσει τη σοσιαλδημοκρατία στην Ελλάδα αφού στο χώρο επικράτησε με τόση άνεση ο ΣΥΡΙΖΑ και αναπόφευκτα η συνεργασία τους μοιάζει μονόδρομος.
Πόσω μάλλον που και οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές περιβάλλουν με ιδιαίτερη οικειότητα τον Αλέξη Τσίπρα και το κόμμα του, συγκριτικά με τη Φώφη Γεννηματά, την οποία με όση συμπάθεια και αν τη δει κανείς, είναι φανερό ότι βρίσκεται σε «κόντρα ρόλο», σε μια τόσο δύσκολη κατάσταση που απαιτεί αν μη τι άλλο έμπειρους χειρισμούς.
Στις δυσκολίες πρέπει να προστεθούν και οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης στα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα σε όλη την Ευρώπη, που τα αναγκάζουν σε περικοπές του κοινωνικού κράτους. Έτσι, υιοθετώντας πολιτικές λιτότητας η σοσιαλδημοκρατία ταυτίζεται όλο και περισσότερο με τους χριστιανοδημοκράτες.
Στο ΠΑΣΟΚ πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν, να υπερβούν τον εαυτό τους και να αρνηθούν τις επιλογές που τους οδήγησαν σε εκφυλιστικά φαινόμενα. Θεωρούν ότι η νέα μεταπολίτευση μπορεί να προκύψει από την αυτο-μεταρρύθμιση των παραδοσιακών κομμάτων που ισοδυναμεί με την επανίδρυσή τους.
Η μεγαλύτερη όμως απώλεια για το ΠΑΣΟΚ που πρέπει να ξανακερδηθεί είναι το «πάθος» του. Αυτό που αναγνώριζε και εκτιμούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου αξιολογώντας τα στελέχη του: «είναι καλός αλλά δεν είναι ΠΑΣΟΚ». Από αυτό το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 80, ώριμο από το χρόνο και τα τραύματα, καλούνται οι διαχρονικοί οπαδοί του κόμματος να εμπνευστούν για να προλάβουν την τελευταία ευκαιρία πριν από τους τίτλους του τέλους.
