Το άρθρο του Αλέξη Τσίπρα για τον Ανδρέα

Του Νίκου Γαλάτη

Ο Αλέξης Τσίπρας,  ο πρωθυπουργός, έκρινε σκόπιμο με άρθρο του στο Documento να υπερασπιστεί τη μνήμη του Ανδρέα Παπανδρέου στην 43η επέτειο από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ. Την ίδια ώρα που το ΠΑΣΟΚ εντάσσεται σε ένα φορέα με πρόσωπα και κόμματα που μόνο για την αγάπη τους για τον ιδρυτή του.

Το άρθρο μάλλον έχει στόχο να δείξει αυτό που πολλοί λένε από καιρό. Πως ο διάδοχος του Ανδρέα, προέρχεται από άλλο κόμμα και είναι ο …Αλέξης. “Η γέννηση, η διαδρομή και η κατάληξη του ΠΑΣΟΚ, όπως και ο ρόλος του Ανδρέα Παπανδρέου στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, προσφέρονται όχι μόνο για ιστορική έρευνα αλλά και για πολιτικά συμπεράσματα απολύτως χρήσιμα και στη σημερινή συγκυρία. Η αντιπαράθεση και οι διαμάχες για το χθες του ΠΑΣΟΚ μοιάζουν πολύ με τις διαμάχες για το σήμερα της χώρας” αναφέρεται στο άρθρο.

“Το πώς ένα μικρό πολιτικό κόμμα με το στίγμα μάλιστα του εξτρεμιστή, του βομβιστή και του φίλου της τρομοκρατίας εκείνης της εποχής, σε ελάχιστα χρόνια μεταμορφώθηκε σε μεγάλο κόμμα εξουσίας που έβαλε τη σφραγίδα του στη διαμόρφωση της Μεταπολίτευσης είναι θέμα που έχει προκαλέσει και εξακολουθεί να προκαλεί μεγάλες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις.

Οπως και πώς το ΠΑΣΟΚ της νίκης και της αλλαγής, από τη γεμάτη αυτοπεποίθηση -ακόμη και έπαρση- καλημέρα στον ήλιο, έφτασε στη σημερινή καληνύχτα στον ριζοσπαστικό εαυτό του”.

O Aλέξης Τσίπρας χαρακτηρίζει “ χαρισματική προσωπικότητα” αυτήν του Ανδρέα Παπανδρέου, “ενός ανθρώπου που συμβόλιζε ήδη από την εποχή της προδικτατορικής περιόδου το αίτημα της Αλλαγής και της ρήξης με το τότε κατεστημένο”.

“Ο Ανδρέας Παπανδρέου δέχτηκε τα σφοδρά πυρά του «κατεστημένου» της εποχής, όπως ο ίδιος το ονόμασε, ως «λαϊκιστής», «λαοπλάνος», «ψεύτης», «επενδυτής σε απάτες και αυταπάτες». Αλλά η βασική και κυρίαρχη αλήθεια που πρέπει να ειπωθεί, όσες αντιρρήσεις κι αν έχει κανείς για τη μετέπειτα πορεία του, είναι μία: διέθετε ένα πολιτικό αισθητήριο να διαγνώσει την ιστορική στιγμή της Μεταπολίτευσης, τα ζητούμενα και τις μεγάλες δυνατότητες που αυτή άνοιγε”.

Θα μπορούσε να πει με άλλα λόγια ‘Καλός ήταν κι ο Ανδρέας”, αλλά όχι όπως ο ίδιος που πήρε ένα μικρότερο κόμμα και το οδήγησε σρην κυβέρνηση σε μικρότερο διάστημα από ότι εκείνος. Είναι προφανές ότι η σύγκριση δεν γίνεται με μέτρο τον Ανδρέα, αλλά τον Τσίπρα- και ελέγχεται αν ήταν τελικά τόσο ριζοσπαστικός -αριστερός δύσκολο- όσο ο σημερινός πρωθυπουργός που αν μείνει στην Ιστορία είναι πως έφερε τη χώρα του στα βράχια- με τις αυταπάτες του- κι έστριψε τελευταία στιγμή στο τιμόνι.

Προφανώς δεν είναι τυχαία η στιγμή που επέλεξε ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ -και πρωθυπουργός- να πει αφενός πως ο Ανδρέας ζει- κι ως χαρισματικός ριζοσπάστης- μας …οδηγεί κι αφετέρου πως ο ίδιος είναι ο νέος Ανδρέας- δηλαδή ο ηγέτης του χώρου. Μια ανασύσταση του χώρου του ΠΑΣΟΚ -με νέο φορέα απειλεί πρώτα-πρώτα τον καθηλωμένο ΣΥΡΙΖΑ σε ποσοστά που διψήφια μεν, αλλά κοντά σε μια πρόταση ενιαίας Κεντροαριστεράς. Κάθε ψήφος που θα προστίθεται στο νέο φορέα θα αφαιρείται κυρίως από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Αλέξης Τσίπρας δεν έθεσε απλώς …υποψηφιότητα για την ηγεσία του νέου φορέα, αλλά ανακοίνωσε πως αυτός είναι ο νέος ηγέτης που κατηγορήθηκε ως εξτρεμιστής, που είχε αυταπάτες που -δεν-ήταν ψεύτης, αλλά είχε- όπως και κείνος αυταπάτες. Παρά την ανάλυση για την εποχή του Ανδρέα, τις κοινωνικές τάξεις και τους πολιτικούς συσχετισμούς της εποχής είναι μια σύγκριση σε προσωπικό επίπεδο και όχι σε κομματικό.

Η προσέγγιση αυτή δεν είναι καινούργια. Ο Αλέξης Τσίπρας -κι όχι ο ΣΥΡΙΖΑ- κέρδισε τις εκλογές όταν στην προεκλογική συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη νόμιζε κανείς πως άκουγε τον Ανδρέα ενώ μιλούσε ο ΣΥΡΙΖΑ- αντιγράφοντας και μιμούμενος τη φωνή του. Ωστόσο ήταν ακόμα νωρίς για να αποδεχθεί ο Αλέξης πως ήταν απλώς ο Ανδρέας και δεν θα τον ξεπερνούσε.

Γυρίζοντας από τις Βρυξέλλες ο Αλέξης Τσίπρας, τις δύσκολες μέρες της κρίσης και ενώ το Grexit πρόβαλλε ως απειλή και μάλιστα άμεση, θυμήθηκε στο αεροπλάνο τον Γεώργιο Παπανδρέου, ξαφνικά. Η ρήξη του με το δημοψήφισμα σε ένα αντιιμπεριαλιστικό κρεσέντο στόχευε στο να κάνει το 36%, όπως άλλοτε με την παραίτησή του ο Γέρος Της Δημοκρατίας, 53%, αλλά παρά το 62% του ¨Οχι” δεν προέκυψε -αφού ο ίδιος ούτε παραιτήθηκε, ούτε έκανε το Όχι πράξη, αλλά έκανε πως άκουσε Ναι.

Μια σύγκριση Ανδρέα -Τσίπρα δεν είναι αβάσιμη, αν και για πολλούς πρόκειται για ύβρη- όπως είπε η Φώφη Γεννηματά- και ιεροσυλία. Ο Ανδρέας ενώνει το Κέντρο και την Αριστερά- θεωρώντας βδελυφγμία τη …σοσιαλδημοκρατία- και ακουμπά το 48%- το 1981- παίρνοντας ψήφους από τη Δεξιά και όλη την Ακροδεξιά (7%) -που δεν κατέβηκε στις εκλογές.

Ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα καταφέρει να πάρει όλο το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ ποτέ -υπολογίζεται ότι απορρόφησε από το ΠΑΣΟΚ 22% από το ποσοστό του κι αλιεύει με τα ανοίγματά του στη Δεξιά και κυρίως την Εκκλησία ψήφους από όλο το πολιτικό φάσμα, αλλά δεν είναι ο ηγέτης του 48%.

Ο Ανδρέας με μια σειρά μέτρα το 1981 άλλαξε θεσμικά την Ελλάδα, μοίρασε λεφτά, εμπέδωσε τη Δημοκρατία με ένα έργο αξιοσημείωτο -που επαινεί σήμερα και ο Αλέξης Τσίπρας- που στα πιο μαξιμαλιστικά του οράματα υπόσχεται μια επιστροφή στο παρελθόν των μισθών, των συντάξεων, των εργατικών δικαιωμάτων της εποχής εκείνης.

Ο Αλέξης δεν έχει να επιδείξει τίποτε ως κυβερνητικό έργο- πέρα από μέτρα που θάπαιρνε κάθε κυβέρνηση. Καμμιά τομή, καμμιά ρήξη, ώστε ο δικός του συμβιβασμός να είναι μια ολική υποχώρηση με πρώτο το μνημόνιο που υπέγραψε αν και εξελέγη με συνθήματα για να το καταργήσει.

“Ο Ανδρέας δεν έκανε αντιπολίτευση σε μια χρεοκοπημένη χώρα” θα πει ο Γιάννης Ραγκούσης. Ούτε είχε αντίπαλο τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά ένα μεγάλο πολιτικό, τον Καραμανλή και μια ισχυρή Αριστερά. Η σύγκριση μάλλον είναι αστεία κι ο μικρομεγαλισμός την κάνει χειρότερη.