Ο πληθοπορισμός και ο σχεδιασμός πολιτικής κομμάτων και παρατάξεων ενόψει εκλογών

Γράφει ο Δημήτρης Σκουτέρης*

Το 2023 θα είναι έτος εθνικών και αυτοδιοικητικών εκλογών στην πατρίδα μας. Ομνύουν κόμματα και παρατάξεις στον λαϊκό παράγοντα. «Όλα υπέρ του λαϊκού παράγοντα» αν και τον έχουν μονίμως στην γωνία. Ούτε καν την άποψη του δεν παίρνουν, όταν ο Τομέας Πληροφορικής και Επικοινωνιών στον 21ο αιώνα μπορούν να δώσουν βήμα διαλόγου-θέσεων απόψεων σε ευρύτατα τμήματα πληθυσμού σε άμεσο χρόνο.

Το καίριο ερώτημα τόσο στα κόμματα, όσο και στις παρατάξεις είναι αν πράγματι επιθυμούν την άμεση εμπλοκή (τηρουμένων των αναλογιών) του λαϊκού παράγοντα στην διαμόρφωση θέσεων ή τουλάχιστον στην έκφραση γνώμης πάνω στα προγράμματα τους. Βεβαίως κάτι τέτοιο αγγίζει την σχέση: κόμματος-κοινωνίας-κράτους. Αντίστοιχα για τις παρατάξεις ισχύει: παράταξη-τοπική κοινωνία- Δήμος (ή Περιφέρεια).

Υπάρχει άραγε ελληνικό κόμμα (ή κατά αναλογία παράταξη) που έχει αποφασίσει να δρα και λειτουργεί ως θεσμός μέσα στην κοινωνία (ορθότερα στον κοινωνικό σχηματισμό) ; Να συνδέεται με τις κοινωνικο-οικονομικές και πολιτικές διεργασίες, που χαρακτηρίζουν και διατρέχουν ολόκληρη την κοινωνία; Πόσοι πολιτικοί σχηματισμοί θεωρούν ότι το κόμμα τους δεν αποτελεί ένα απομονωμένο απρόσβλητο φρούριο, που επικοινωνεί με στεγανές διόδους με την Κοινωνία;.. Δηλαδή ότι το Κόμμα δεν βρίσκεται έξω και πάνω από το Κράτος και την κοινωνία, αλλά και δεν ταυτίζεται ούτε με το Κράτος (το οποίο αποτελεί ποιοτικά διαφοροποιημένο θεσμό με την δική του ανεξάρτητη υλική βάση),  ούτε και με την κοινωνία και διατηρεί την πολιτικό-ιδεολογική του αυτοδυναμία και την οργανωτική του αυτονομία;

Πόσα πολιτικά κόμματα πορεύονται μαζί με το Λαό, συνδέονται με το λαό μέσα από μια διαδικασία συνεχούς  αλληλοτροφοδότησης εμπλουτισμού και  αμφίδρομης επιρροής, και όχι με μια σχέση ηγεμονίας και επιβολής; Πόσα πολιτικά κόμματα επιλέγουν το ρόλο της δήθεν “πρωτοπορίας”- ή του ουδέτερου παρατηρητή, που οδηγεί ως «άριστος» από ψηλά την πορεία των πραγμάτων και λειτουργεί  καταναγκαστικά και σε βάρος της κοινωνίας;

Από την άλλη πλευρά παρατηρούμε:

-διεύρυνση του Κράτους σε πολλαπλούς χώρους και μορφές κοινωνικής οργάνωσης

-η λεγόμενη διοικητική (διάβαζε κρατική) μηχανή αναβαθμίζεται σε διαμεσολαβητή πελατειακής μορφής, δηλαδή στον προστάτη των συμφερόντων των ξένων και ντόπιων ελίτ αξιοποιώντας τον μανδύα του δήθεν αυτόνομου και ουδέτερου Κράτους.

Έτσι έχουμε την διαμόρφωση του Κράτους ως πανίσχυρου πόλου εξουσίας, μέσα σε ολόκληρο τον κοινωνικό σχηματισμό (σε όλη την κοινωνία).

Απέναντι σε όλα αυτά πρέπει να ορθωθούν ιδεολογικοί και πολιτικοί φραγμοί, που θα επαναπροσδιορίσουν την νέα σχέση κόμματος-κοινωνίας-κράτους. Θα πρέπει να αξιοποιηθούν όλοι οι διαθέσιμοι πόροι, όλα τα επιστημονικά δεδομένα . Πιο συγκεκριμένα σημειώνουμε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν εισαχθεί όροι όπως πληθοπορισμόςεπιστήμη των πολιτών-κυκλοφορία της γνώσης-ανοικτότητα/Ανοικτή επιστήμη-“ευφυΐα του πλήθους”-  “δεδομένα”. Αυτοί οι όροι πρέπει να αξιοποιηθούν υπέρ της κοινωνίας (τοπικής ή ευρύτερης) από κόμματα και παρατάξεις.

Αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες κόμματα και παρατάξεις μπορούν να κινητοποιήσουν μεγάλο αριθμό πολιτών ώστε να  συμμετέχουν ενεργά στη συλλογή-στη διαχείριση-στην αξιοποίηση αλλά και στον διαμοιρασμό πολύτιμων δεδομένων με βάση τα οποία διαμορφώνονται ο πολιτικός σχεδιασμός και οι επιμέρους πολιτικές. Αναγορεύουμε τον πληθοπορισμό στην νέα λυδία λίθο της σχέσης κόμματος-παράταξης τοπικής ή ευρύτερης κοινωνίας.

Σημειώνεται ότι ο πληθοπορισμός είναι μία μορφή συλλογικής διαδικτυακής δραστηριότητας στην οποία ένα κόμμα ή μια παράταξη ή ένα άτομο (ή ακόμα ένα ίδρυμα, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός ή μία εταιρεία) προτείνει σε μία ομάδα ατόμων με ποίκιλες γνώσεις, ετερογένεια και αριθμό, μέσω μίας ανοιχτής πρόσκλησης, να αναλάβουν εθελοντικά μια εργασία. Η ανάληψη της εργασίας, η οποία ποικίλλει σε πολυπλοκότητα και στο βαθμό στον οποίο είναι χωρισμένη και στην οποία το πλήθος μπορεί να συμμετάσχει με προσωπική εργασία, , γνώση, εμπειρία,(ακόμα και με χρήματα) περιλαμβάνει πάντοτε αμοιβαίο όφελος και για τις δύο πλευρές. Οι χρήστες λαμβάνουν την ικανοποίηση κάποιας ανάγκης τους, είτε αυτή είναι οικονομική, είτε κοινωνική αναγνώριση, προσωπική ικανοποίηση, ανάπτυξη ατομικών ικανοτήτων σε κάποιο τομέα, ενώ ο εκκινητής της πρωτοβουλίας (πληθοποριστής) αποκτά και χρησιμοποιεί προς όφελός του, αυτά που έχει συνεισφέρει ο χρήστης στο εγχείρημα, τα οποία εξαρτώνται από τη δραστηριότητα που έχει αναλάβει ο χρήστης.

Ο Jeff Howe, ένας από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν τον όρο, καθόρισε πως η έννοια του crowdsourcing εξαρτάται ουσιαστικά από το γεγονός πως εφόσον πρόκειται για ανοικτή πρόσκληση σε ένα άγνωστο πλήθος ατόμων, συγκεντρώνει αυτούς που είναι οι πιο ικανοί για να αναλάβουν καθήκοντα, να λύσουν πολύπλοκα προβλήματα και να συνεισφέρουν με τις πλέον σχετικές και φρέσκες ιδέες.

Σε ότι αφορά την πολιτική το κοινό μπορεί να προσκληθεί να αναπτύξει μια νέα τεχνολογία, να αναλάβει μια εργασία σχεδίασης (γνωστό και ως  συνεργατικός σχεδιασμός ή “δημοκρατικός σχεδιασμός” και “κατανεμημένος συνεργατικός σχεδιασμός”, ή να βοηθήσει στην αποτύπωση, συστηματοποίηση ή ανάλυση προβλημάτων και λύσεων μικρού-μεσαίου ή και μεγάλου μεγέθους.Ο πληθοπορισμός είναι ένα μοντέλο κατανεμημένης επίλυσης προβλημάτων και λειτουργίας. Με την τυπική έννοια του όρου, τα προβλήματα δημοσιεύονται σε ένα άγνωστο πλήθος χρηστών, μέσω μιας ανοικτής πρόσκλησης για την παροχή λύσεων.

Οι χρήστες – οι οποίοι αναφέρονται και ως το πλήθος, δηλαδή crowd – σχηματίζουν κοινότητες στο Διαδίκτυο και υποβάλουν λύσεις. Το πλήθος αξιολογεί επίσης τις λύσεις, επιλέγοντας τις καλύτερες. Αυτές οι λύσεις επιλέγονται από την αρχική οντότητα που έθεσε το πρόβλημα, ενώ τα φυσικά πρόσωπα που της πρότειναν, ανταμείβονται κάποιες φορέςΣτις μέρες μας, ο πληθοπορισμός έχει μεταφερθεί κυρίως σε δραστηριότητες μέσω διαδικτύου (Internet). Tο Internet αποτελεί μια καλή δίοδο για τον πληθοπορισμό, δεδομένουν ότι τα άτομα φαίνεται να αισθάνονται καλύτερα στο να συμμετέχουν σε web-based projects.

Ο πληθοπορισμός (το crowdsourcing)  είναι μια μορφή κινητοποίησης και συμμετοχής του κοινού ως πολίτες, ή εργαζόμενοι σε δράσεις και έργα που ανατίθενται από κάποια κόμματα ή παρατάξεις οργανισμούς. Με τη χρήση σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων, τα κόμματα-παρατάξεις αξιοποιούν τη «συλλογική νοημοσύνη» και τη συμμετοχή του κοινού για να εντοπίσουν και να επιλύσουν προβλήματα, να χαράξουν πολιτική, να διαχειριστούν κρίσεις, να βελτιώσουν ή να αναπτύξουν θέσεις και προτάσεις. Ο μηχανισμός της αξιοποίησης της συλλογικής νοημοσύνης μέσω πληθοπορισμού δημιουργεί μια υπόσχεση μιας πιο ανοιχτής κοινωνίας και επιφέρει την ενδυνάμωση των πολιτών μέσω της συμμετοχής.
Ιδού λοιπόν η πρόκληση για τα δημοκρατικά δομημένα κόμματα (δεν απευθυνόμεθα στα λεγόμενα αρχηγικά) και στις φιλόδοξες αυτοδιοικητικές παρατάξεις.    

*Πολιτικός Αναλυτής, [email protected], @skouterisd1

Από Militaire News