Πλησιάζει το διαζύγιο ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ;

ΦΩΤΟ: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΕΣΙΔΗΣ

Του Γ. Λακόπουλου

Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από το κυβερνητικό στρατόπεδο: το φάντασμα του διαζυγίου ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και  τους ΑΝΕΛ. Ακριβέστερα είναι κάτι  σαν το «Φάντασμα της Όπερας» του Γκαστόν Λερού και το  κορυφαίο, ομώνυμο,  μιούζικαλ  του Αντριου Λόιντ Γουέμπερ: κινείται στις κατακόμβες του κυβερνητικού συνασπισμού.

Το θέμα αναδείχθηκε από τις τοποθετήσεις του πρώην υπουργού Νίκου Φίλη στη συνεδρίαση  της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ κατά τις οποίες η συνεργασία με τους ΑΝΕΛ συνιστά όνειδος για την Αριστερά΄και πρέπει να  διακοπεί, ώστε  ο ΣΥΡΙΖΑ να προσανατολιστεί στο -ΠΑΣΟΚ- έστω και αν “βρωμάει”.

Εκ των υστέρων κάποιοι πολιτικοί παρατηρητές σημειώνουν ότι αυτή η παρέμβαση δεν έγινε εν αγνοία του  Αλέξη Τσίπρα και του κομματικού ιερατείου που τον περιβάλλει.

Σίγουρα πάντως δεν έγινε ερήμην του Πάνου Καμμένου η δήλωση -απάντηση του συνεπώνυμου του Δημ. Καμμένου «να μας πουν εδώ και τώρα αν μας θέλουν», καθώς έσπευσε να διευκρινίσει ότι συνεννοήθηκε με τον  αρχηγό του κόμματος πριν κάνει αυτή τη δήλωση. Οι ίδιοι πολιτικοί παρατηρητές το ερμήνευσαν ως παρότρυνση -αν όχι εντολή- να την κάνει.

Από αυτή την άποψη τα πράγματα είναι πιο σοβαρά από ότι φαίνονται στις σχέσεις των δυο κομμάτων και θα γίνουν πιο  σοβαρά μετά τα τις …24  Φεβρουαρίου, τελευταία  ημέρα προκήρυξης εκλογών με λίστα.

Ούτως ή άλλως, όπως εκτιμάται, ο αποκλεισμός της λίστας θα απελευθερώσει τους βουλευτές σε όλα τα κόμματα -στη ΝΔ το περιμένουν πολλοί άλλωστε και κατά κάποιο τρόπο αποτελεί και εφιάλτη για τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Στον κυβερνητικό χώρο όμως οι συνέπειες  δεν σταματούν στις σχέσεις των βουλευτών με τις ηγεσίες των δυο κομμάτων, αλλά αναμένεται να κλονίσουν την ούτως ή άλλως ετερόκλιτη συμμαχία τους.

Δεν είναι πρώτη φορά που ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται μπροστά το ενδεχόμενο να  αποπέμψει τον Πάνο Καμμένο, στον οποίο στηρίζει την κυβερνητική πλειοψηφία του στη Βουλή.

Το πρώτο αίτημα ήλθε εκ δυσμών, καθώς από τα πρώτα στάδια των επαφών με τη ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ετέθη ως προϋπόθεση μέλλουσας ένταξης στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα η απομάκρυνση από τον Καμμένο. Πριν από ένα χρόνο και μετά την στροφή Τσίπρα στο Μνημόνιο, αυτή η πίεση ήταν έντονη.

Εκ παράλληλου ο ενθουσιώδης Μάρτιν Σουλτς ανάλαβε να συμπληρώσει τις ψήφους που θα έλειπαν για να επιβιώσει η κυβέρνηση, ασκώντας πίεση το ΠΑΣΟΚ -αλλά η Φώφη Γεννηματά το απέκρουσε  σθεναρά.

Ο Παν. Καμμένος, έχοντας υπόψη του αυτές τις διεργασίες, προσπάθησε να καταστήσει όσο μπορούσε πιο απαραίτητο το ρόλο του δίπλα στον Τσίπρα, αλλά ταυτόχρονα δεν έλειπαν και οι προειδοποιήσεις για αποχώρησή του από το σχήμα.

Είναι ήδη γνωστό ότι χρησιμοποίησε την σύγκρουση ανάμεσα στον τότε υπουργό Παιδείας και την Εκκλησία για το μάθημα των Θρησκευτικών, για να δηλώσει καθαρά ότι θα μπορούσε και να ρίξει την κυβέρνηση «αύριο το πρωί».

Έκτοτε οι σχέσεις των δύο εταίρων μπήκαν σε περίοδο αφανούς ψυχρότητας και αυτό ενισχύεται το τελευταία διάστημα, λόγω της ανάγκης του Αλέξη Τσίπρα να έλθει ακόμη πιο κοντά με τους ευρωσοσιαλιστές, ιδίως στην περίπτωση που ο Μάρτιν Σουλτς- με τον οποίο βρίσκεται διαρκώς σε ανοικτή γραμμή-  διαδεχθεί την Ανγκελα Μέρκελ.

Εκτιμάται ότι ως καγκελάριος δεν θα δέχεται να συνομιλήσει με πρωθυπουργό που θα στηρίζεται σε ψήφους κόμματος σαν τους ΑΝΕΛ- όπως έκαναν οι Γερμανοί αξιωματούχοι του SPD στο πρόσφατο παρελθόν με την συμμετοχή της ακροδεξιάς σε κυβερνητικό συνασπισμό της Αυστρίας.

Επιπροσθέτως στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ οι κομπασμοί του Καμμένου για προσωπικές σχέσεις με το σύστημα Τραμπ   προκαλούν ενόχληση, όταν δεν εκλαμβάνονται ως έμμεσος εκβιασμός.

Παραμένει βέβαια το θέμα της κυβερνητικής βιωσιμότητας σε περίπτωση ρήξης, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι ούτε τόσο μεγάλο όσο φαίνεται και ενδεχομένως είναι αντιμετωπίσιμη ή και .. καλοδεχούμενη.

 Χωρίς τον Πάνο Καμμένο ο Αλέξης Τσίπρας χρειάζεται εφτά βουλευτές για να παραμείνει πρωθυπουργός. Στην πραγματικότητα όμως μπορεί να είναι και λιγότεροι καθώς  λέγεται ότι από τους οκτώ βουλευτές που έχει ο Καμμένος οι … μισοί θα προτιμήσουν να ανεξαρτοποιηθούν και να συνεχίσουν να στηρίζουν την κυβέρνηση.

Το κενό θα μπορούσε να καλυφθεί από άλλα κόμματα -υπάρχουν συγκεκριμένα ονόματα- και για την ακρίβεια από το Ποτάμι, και από έναν τουλάχιστον ανεξάρτητο βουλευτή και ίσως από το ΠΑΣΟΚ. Μάλλον δεν είναι τυχαία η επιμονή του Βαγγέλη Βενιζέλου τελευταία να ξορκίζει με ένταση το ενδεχόμενο σύμπραξης  με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Σε κάθε περίπτωση όμως  η ηρωική σύγκρουση με τον ως τώρα «αδελφό» Πάνο Καμμένο και η αδυναμία σχηματισμού κυβερνητικής πλειοψηφίας  για  2-3 ψήφους, θα έδινε στον Αλέξη Τσίπρα ένα καλό πρόσχημα για προσφυγή σε εκλογές. Έχοντας πλέον την άνεση να επικοινωνεί καλύτερα τα αντιδεξιά  ακροατήρια και  χωρίς τον αντιαισθητικό χαρακτηρισμό ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ που χρησιμοποιούν οι πολιτικοί του αντίπαλοι.