Το Αιγαίο δεν ανήκει στα ψάρια του

Του Διογένη Λόππα

Στα ψάρια του ή καλύτερα στα αμπέλια του, μπορεί θαυμάσια να ανήκει ο Μοζέλας, όπου η Γερμανία συνορεύει με το Λουξεμβούργο. Εκεί, στις πολιτισμένες γωνιές του πλανήτη, που κάτι ακροδεξιές φάτσες σαν του πολυχρονεμένου μας Σουλτάνου, θα έφθαναν μετά βίας μέχρι το αξίωμα του κοινοτικού συμβούλου πριν σύσσωμη η κοινωνία τους κατατάξει στους γραφικούς.

Δυστυχώς όμως, στη δική μας χώρα, παρόλο που σε τούτα εδώ τα χώματα η έννοια της Πόλεως (συνεπώς του πολιτισμού) είναι ριζωμένη για χιλιετίες, δεν ευτυχήσαμε να συνυπάρξουμε με τους ανάλογους γείτονες, όπως θα επιθυμούσαμε και όπως οι κάτοικοι πέριξ του ποταμού Μοζέλα θεωρούν ασφαλώς αυτονόητο.

Η κοινωνική εξέλιξη προχωράει βασανιστικά αργά, όπως είναι ευρέως γνωστό. Αλλά ιδιαίτερα στη δυστυχή Τουρκία και ιδιαίτερα μετά την εκλογή Erdogan, την ισλαμική στροφή και το καθεστώς τρόμου που έχει επιβληθεί, φαίνεται σαν όχι μόνο να έχει σταματήσει, αλλά να πηγαίνει ανάποδα.

Οι Έλληνες, δεν είναι το κράτος – παρίας που προέκυψε από την επανάσταση, ούτε το μεταμοντέρνο προτεκτοράτο – σύγχρονη αποικία χρέους στο οποίο μας οδήγησαν οι διεφθαρμένοι κρατικοδίαιτοι ”φιλελεύθεροι εκσυγχρονιστές” μετά το 1996.

Είναι πρωτίστως μια κοινότητα πρώτα ιδεών και μετά ανθρώπων που εγκατεστημένοι χιλιάδες χρόνια γύρω από την αγαπημένη τους Θεά Θάλασσα, μεγαλουργούν πολιτιστικά, με τον δικό τους ιδιαίτερο τρόπο μα πάντα με το φιλότιμο, την ταπεινότητα (συνειδητότητα απέναντι στο μεγαλύτερο -έννοια εμβολιασμένη στο DNA από την Ομηρική εποχή ακόμα λόγω της αέναης πάλης με το θαλάσσιο στοιχείο-) και την αίσθηση του Δικαίου (της ισορροπίας, ισονομίας, ισότητας -έννοιες κατοχυρωμένες από την εποχή των φιλοσόφων και της Πόλης – Κράτους-).

Για αυτό και (για τους μορφωμένους τουλάχιστον Πολίτες μας, την αληθινή ελίτ δηλαδή) δεν απαιτούνται πιστοποιητικά αίματος για την απόκτηση της ιδιότητας του Έλληνα, αλλά σίγουρα απαιτούνται ευρείες γνώσεις του τι εστί Δήμος, Πόλη, δικαιώματα, ανθρώπινη υπόσταση. Και επίσης στον αντίποδα τι ακριβώς σημαίνει η έννοια Ύβρις.

Κοιτίδα του Είδους μας ήταν είναι και θα είναι το Αιγαίο πέλαγος. Και κατ’ επέκτασιν τα δύο μεγάλα νησιά – θεμέλια τους πολιτισμού μας, η Κύπρος και η Κρήτη. Όσο η ενδοχώρα αποτελεί περισσότερο το ζωτικό μας χώρο, οι θάλασσές μας είναι το Κράτος μας, η Δόξα μας και εν τέλει η ίδια μας η ζωή. Αν οι έννοιες που αναφέρονται παραπάνω είναι τα συστατικά στοιχεία της βαθύτερης ιδεολογίας μας, η Αλμύρα, οι ελιές και τα αμπέλια μας είναι τα σημεία αναφοράς της υλικής μας υπόστασης.

Πολλοί κατακτητές σάρωσαν αυτές τις θάλασσες και πολλά νησιά άλλαξαν αφέντες και ιδιοκτήτες. Αμέτρητα ερείπια το καταμαρτυρούν: Ρωμαϊκές οχυρώσεις, Οθωμανικά χαλάσματα, Ενετικά ονόματα πάνω σε χορταριασμένες επαύλεις ”αρχόντων” που πίστεψαν στη συγκυριακή ορμή της εξουσίας τους. Αργότερα δοκίμασαν ακόμα και οι Ναζί (οποία Ύβρις!) ενώ τα Δωδεκάνησα ενσωματώθηκαν στο σύγχρονο Ελληνικό κράτος μόλις το 1947. Η Κύπρος έπρεπε να περιμένει ακόμα περισσότερο μέχρι να απαλλαγεί από τους βιαστές της ιστορίας της.

Πολλές φορές ταξιδεύοντας στο μαγευτικό Αιγαίο φαντάζομαι τους βράχους να γελάνε σαρδόνια με τη ματαιοδοξία όλων αυτών των ανεκδιήγητων που πίστεψαν ότι θα κατακτήσουν τους πανίερους βράχους και θα τιθασεύσουν τους ψημένους σε αιώνες ιστορίας κατοίκους τους με το βαθύ στοχαστικό βλέμμα που σε καρφώνει στην καρδιά πριν προλάβεις να πάρεις αναπνοή.

Τις τελευταίες μέρες βρίσκεται σε εξέλιξη μια ακόμα εισβολή. Τα πλοία, τα αεροπλάνα και οι στρατιώτες δεν έχουν ακόμα εμφανιστεί, εμφανίστηκαν όμως τα τελεσίγραφα, οι αναθεωρημένοι χάρτες, τα επικαιροποιημένα σχέδια. Για όσους δεν το έχουν ακόμα αντιληφθεί, η ευθεία αμφισβήτηση κυριαρχίας και η επίσημη δήλωση διεκδίκησης χώρου, αποτελεί (πρώιμη) πράξη πολέμου (war action). Και αυτό γιατί όταν θα εμφανιστεί στην περιοχή ο εχθρικός στόλος, θα βρίσκεται εκεί για την υπεράσπιση ΔΙΚΟΥ ΤΟΥ χώρου (όπως τουλάχιστον ο ίδιος το εννοεί και το έχει δηλώσει εγγράφως με τον πιο επίσημο τρόπο). Συνεπώς οι επιλογές μας είναι οι εξής δύο:

Διώχνουμε δυναμικά τον εισβολέα (ανάλογα με τον τρόπο αντίδρασής του) με ότι αυτό συνεπάγεται σε διπλωματικό επίπεδο (από κατάσταση θερμού επεισοδίου έως γενική σύρραξη)

Ανεχόμαστε την εισβολή και συρόμαστε σε διαπραγματεύσεις με την αύρα του νόμιμου ιδιοκτήτη

Όλες οι υπόλοιπες διπλωματικές κινήσεις, έξυπνες ή ηλίθιες, δυναμικές ή αναιμικές, είναι καλές και σε θετική κατεύθυνση, πλην όμως δε λύνουν το βασικό πρόβλημα. Καθώς η απίθανη κυβέρνηση Μητσοτάκη πιάστηκε κυριολεκτικά στον ύπνο παρόλο που είχαν προηγηθεί γκάφες ολκής που θα έπρεπε να έχουν χτυπήσει γενικό συναγερμό και παρόλο που οι περισσότεροι σοβαροί αναλυτές είχαν αναφερθεί στα τουρκικά μαγειρέματα, φαίνεται σαν να βρίσκεται σε μια ιδιότυπη κατάσταση άρνησης, σαν να μην έχει καταλάβει ακόμα τι πραγματικά έχει γίνει.

Η συχνή επίκληση του Διεθνούς Δικαίου και η άσκηση πίεσης σε συμμάχους και οργανισμούς για την εκδήλωση (λεκτικής) συμπαράστασης είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Δεν αρκεί όμως για τη λύση του προβλήματος. Η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο ήταν καταφανώς παράνομη, καταδικάστηκε από σχεδόν όλα τα κράτη του πλανήτη και προκάλεσε τσουνάμι συμπάθειας και συγκατάβασης. Σαράντα πέντε χρόνια μετά ο Τουρκικός στρατός είναι ακόμα εκεί. Τα τετελεσμένα δημιουργούνται με πράξεις, όχι με εκδηλώσεις συμπαράστασης.

Όταν η Αργεντινή εισέβαλε σε Βρετανικό έδαφος, το ΗΒ ρίσκαρε μια συντριπτική απάντηση και τελικά κέρδισε έναν αμφίρροπο πόλεμο, με πολλές απώλειες και με το στρατηγικό μειονέκτημα μιας τεράστιας απόστασης. Αν οι Βρετανοί είχαν αποφανθεί στον ΟΗΕ και στους συμμάχους τους, σήμερα τα Folklands θα ανήκαν de facto στην Αργεντινή, όπως ακριβώς η Κριμαία ανήκει de facto στους Ρώσους και όπως ακριβώς τα υψίπεδα του Golan ανήκουν de facto στους Ισραηλινούς. Κυριαρχία ασκεί αυτός που οι ένοπλες δυνάμεις του ελέγχουν το πεδίο και όχι όποιος κραδαίνει τίτλους ιδιοκτησίας.

Μέσα στη γενικότερη μαυρίλα και στην ουσιαστική ανυπαρξία της κυβέρνησης του κατευνασμού υπήρξε και μια κίνηση υψηλού συμβολισμού: Η Ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε την αποστολή μιας φρεγάτας (τύπου FREMM, που θεωρείται από τις πιο αποτελεσματικές και σύγχρονες μονάδες επιφανείας) στην Κύπρο προς ”προστασία των συμφερόντων της”. Λογικά θα ακολουθήσει παρόμοια κίνηση και από τη Γαλλία.

Η μεγάλη απορία είναι, για να επανέλθω και στην εισαγωγή του πονήματος αυτού, που διάολο βρίσκονται οι Ελληνικές ναυτικές δυνάμεις. Οι δυνάμεις του πρώτου ενδιαφερόμενου δηλαδή, που μάλιστα τυγχάνει ναυτικός λαός που μάλιστα καλείται να υπερασπιστεί όχι μια μακρινή αποικία του παρελθόντος, αλλά την ίδια την κοιτίδα της ύπαρξής του. Πολύ φοβάμαι όμως, πως με την παράταξη που μπερδεύει την Ακρόπολη με την Coca Cola και τα γεωτρύπανα του καθεστώτος Erdogan με επενδυτές, ίσως η ίδια η Κρήτη να κείται μακράν, υπερβολικά μακράν…

Ο Σουλτάνος έχει ήδη προαναγγείλει την αποστολή ερευνητικού πλοίου, συνοδεία στόλου φυσικά, σε μέρος της έκτασης που ο ίδιος πιστεύει ότι έχει κατοχυρώσει, δηλαδή από το Καστελόριζο έως νότια της Κρήτης. Η Κρήτη θεωρείται από τους στρατιωτικούς επιτελείς ιδιαίτερα ριψοκίνδυνη κίνηση, καθώς εκεί συνωστίζονται Ελληνικοί S300, αναβαθμισμένα F16, ακόμα και αμερικανικά πολεμικά πλοία. Η λογική λέει ότι θα κινηθεί πέριξ του Καστελόριζου, όπου σε περίπτωση δυναμικής αντίδρασης διατηρεί το στρατηγικό πλεονέκτημα, λόγω εγγύτητας με τις βάσεις του.

Τώρα, να μην πει κανένας ότι δεν ενημερώθηκε, ότι πιάστηκε εξ απήνης, ότι ψάχνει να βρει νυχτιάτικα τον Pyatt και ότι φύσηξε δυνατός άνεμος. Οι Τούρκοι, μόνο την ώρα δεν μας έχουν πει (ακόμα). Συνεπώς θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για το είδος της απάντησης που θα δώσουμε. Θα ήταν καλό (έστω και αργά) η απάντηση αυτή να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο αντιπροσωπευτική (αντιπολίτευση, πρόεδρος της δημοκρατίας, στρατιωτικοί επιτελείς).

Η πρόκληση αυτή θα ξεπερνούσε οποιαδήποτε κυβέρνηση της μεταπολίτευσης (πλην ίσως της πρώτης του Ανδρέα) ενώ για τη σημερινή είναι πραγματική τραγωδία. Αν κάτι απέδειξε τον τελευταίο καιρό η άτσαλη επικοινωνιακή φούσκα Μητσοτάκη είναι ότι είναι ολοκληρωτικά ανίκανη να διαχειριστεί ακόμα και ολίγιστα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής. Το συγκεκριμένο την ξεπερνά εμφανώς και αυτό είναι κάτι που το αντιλαμβάνεται ο καθένας, ακόμα και οι σιτιζόμενοι στο πρυτανείο της Αγίας Οικογένειας. Και τέλος, ας συμφωνήσουμε τουλάχιστον αυτή τη φορά να συνταχθούμε πίσω από τις αποφάσεις ενός διευρυμένου συμβουλίου, όλοι, αφήνοντας τις γκρίνιες για αργότερα.